madzia8948. Pszczoła ma paski tylko mniej widoczne -bardziej takie w odcieniu brązowo-czarnym a osa ma wyraźnie zółto czarne paski, osa ma większe wcięcie w talii pszczoła mniejsze, pszczoła jest pożyteczna zbiera pyłek na miód osa nie, pszczoła umiera po użądleniu a osa nie, pszczoły są spokojniejsze w stosunku do ludzi, osa Tryb przetrwania jest wzbogacony o różne elementy rodem z gier RPG, na które gracz musi zwracać uwagę i o które musi dbać - zdrowie, głód, pancerz, doświadczenie, oraz powietrze (pod wodą). I tak, np. gdy gracz nie będzie jadł, nie będzie odnawiało mu się zdrowie [1], gdy gracz otrzyma za dużo obrażeń, np. od ataku To żywe i wyróżniające się kolory, inaczej niż w przypadku pszczół, które są bardziej rudawe, brunatne. Co więcej, tułów osy jest nieowłosiony i zwężony pośrodku – stąd mowa o "talii osy". Z kolei również podobny do osy pod względem długości trzmiel jest od niej zdecydowanie szerszy, przypomina owłosioną kulkę. 64 хиљ. views, 531 likes, 0 loves, 22 comments, 259 shares, Facebook Watch Videos from Gazeta.pl: Osa i pszczoła są tak naprawdę do siebie tylko trochę podobne. Czym się różnią? Proszek do pieczenia. W skład proszku do pieczenia wchodzą z kolei, oprócz sody, regulatory kwasowości, które w wyższej temperaturze reagują z zasadą, dzięki czemu do wypieków z proszkiem nie trzeba dodawać kwaśnych składników. Poza tym proszek zawiera często mąkę ziemniaczaną lub skrobię kukurydzianą, które zapobiegają Różnice między pszczołą a osą są widoczne także w ich gniazdach. Pszczoły budują pionowe plastry, natomiast plastry os są poziome, a otwory ich komórek są zwrócone do dołu. Plastry służą osom do wychowu czerwia, nie magazynują pokarmu. Pszczoły natomiast magazynują spore, nawet wielokilogramowe zapasy żywności. Warto Nu4r. Pod nazwą „pszczoła” kryje się wiele gatunków owadów zapylających. W Polsce występuje ich blisko 470, zaś na całym świecie – nawet 20 tysięcy! Spośród naszych krajowych pszczół tylko jedna, pszczoła miodna, daje miód i pozostaje pod opieką pszczelarzy. Pozostałe gatunki, czyli pszczoły dziko żyjące, nie mają swoich opiekunów. Pszczolinki, trzmiele, murarki, makatki, zadrzechnie czy obrostki możemy spotkać w bardzo różnych siedliskach – w lasach, parkach, miastach, górach, na łąkach i polach – czyli prawie wszędzie! Niektóre pszczoły odwiedzają też nasze balkony i ogrody, dlatego mamy ogromną rolę w zapewnieniu im bazy pokarmowej (miejsc, gdzie znajdą pokarm – pyłek i nektar), a także miejsc do gniazdowania. Poznaj ten różnorodny i niesamowity świat pszczół!Makatka zbójnica Kontrastowo ubarwiona, dość duża żółto-czarna pszczoła. Ponieważ, jak na pszczoły, ma skąpe owłosienie, może przypominać osę, ale ma wyraźnie szerszą talię. Makatki zamiast żądła mają na końcu odwłoka kolec, którego używają do zawziętej obrony terytorium przed innymi pszczołami – stąd najprawdopodobniej wzięła się ich nazwa. Co ważne, jej bojowy charakter wykorzystywany jest wyłącznie przeciwko owadom, a obserwatorom przyrody nie robią krzywdy. Zbójnice, podobnie jak inne gatunki makatki, tworzą bardzo komfortowe, mięciutkie gniazda: ich wnętrze wyściełają włoskami zebranymi z liści złotawy Malutka (7-8 mm), piękna pszczoła o złotawym, metalicznym połysku. Gniazduje w piaszczystych glebach, gdzie wykopuje rozbudowane norki – 15 cm pionowy korytarz rozgałęzia się na niewielkie poziome korytarzyki zakończone komórkami, w których składane są jaja. Smukliki tworzą społeczności, w których kilka starszych sióstr pomaga matce zajmować się młodszymi ruda To pszczoła, której grzbiet i boki porośnięte są pomarańczowymi włoskami, tworzącymi charakterystyczny rudy „płaszczyk”. U samic kolor jest bardzo intensywny, często wpadający wręcz w czerwień. Ma trochę ponad centymetr długości, a jej ulubionym pożywieniem jest pyłek i nektar z kwiatów porzeczki i Dość rzadka i niezwykła pszczoła. Czułki samców mogą być tak długie, jak ich całe ciało – dzięki temu można łatwo rozpoznać ten gatunek. Kornutki są bardzo wyspecjalizowane pokarmowo, to znaczy pożywiają się wyłącznie na wąskim gronie gatunków roślin. W Polsce najłatwiej je spotkać na roślinach motylkowych, np. wyce czy komonicy. Lubią otwarte, ciepłe tereny, nasłonecznione skraje lasów i naturalnie użytkowane ziemny Tak! Trzmiele to też pszczoły! Choć czasem budzą obawy z uwagi na swą wielkość, to w rzeczywistości jedne z najprzyjaźniejszych pszczół. Trzmiel ziemny, jak wszystkie trzmiele, ma pękatą budowę ciała i gęste futerko – w przypadku tego gatunku w kolorze czarno-żółtym z białą końcówką odwłoka. Spośród krajowych trzmieli, tworzy najliczniejsze społeczności liczące nawet 1000 osobników. Gniazda, jak sama nazwa wskazuje, zakłada pod ziemią, często w opuszczonych norach gryzoni. Zbiera pokarm z ponad 500 gatunków roślin Nieduża, mierząca niecały centymetr pszczoła. Jej nazwa, występująca również w języku angielskim (scissor bee) i niemieckim (Scherenbiene) pochodzi od kształtu żuchwy. Jest niezbyt obficie owłosiona, ciemno ubarwiona, a odwłok u samców jest charakterystycznie zakrzywiony. Różne gatunki nożycówek preferują różne gatunki roślin pokarmowych, ale najwięcej z nich wybiera fioletowa Największa pszczoła żyjąca w Polsce, sięgająca 25-30 mm. Do 2016 r. była uznawana za wymarłą w naszym kraju, obecnie powraca ze względu na ocieplenie klimatu. Ma czarny odwłok i charakterystyczne fioletowe, mieniące się skrzydełka. Gniazda wygryza w martwym ogrodowa Najsłynniejsza pszczoła samotna, czyli taka, która zakłada swoje indywidualne gniazdo. Ten niewielki (8-12 mm) gatunek można zaobserwować wczesną wiosną, już od marca. Chętnie zasiedla domki dla owadów przygotowane z trzciny lub rurek bambusowych. Pełni bardzo ważną rolę w zapylaniu drzew letnia Pospolita pszczoła piaszczystych terenów. Porośnięta białymi lub żółtopomarańczowymi włoskami, na odwłoku ma wyraźne czarne pasy. Samice mają bardzo charakterystyczne, obficie owłosione tylne nogi, które z wyglądu przypominają miodna Najbardziej znany gatunek pszczół, bo jedyny, który został powszechnie udomowiony z uwagi na produkcję miodu. Pszczoły miodne tworzą duże rodziny. Są generalistkami - to znaczy korzystają z szerokiego wachlarza różnych gatunków roślin, a także spadzi produkowanej przez mszyce. Potrafią przekazywać sobie informacje o smacznych kwiatach za pomocą tańca, wskazującego kierunek świata i odległość do opisywanego kamiennik To kolejny z 28 gatunków trzmieli występujących w Polsce. Jest prawie cały czarny, z wyjątkiem końca odwłoka, który pokryty jest czerwonymi włoskami. Samce mają również nieliczne żółte włoski blisko głowy. Bardzo rozpowszechniony w różnych rodzajach siedlisk i stosunkowo łatwo można go spotkać. Zapyla 360 gatunków roślin, a według wielu obserwatorów najczęściej odwiedza żółte kwiaty. Bardzo do niego podobny, ale dużo rzadszy jest trzmiel rudonogi - różni się od kamiennika rudymi włoskami na nogach. Proszę chwilę zaczekać, ładuję stronę ... Wśród mchów i paproci, czyli co nie tylko Żwirek i Muchomorek wiedzieć powinni o Wigierskim Parku Narodowym PYTANIA DO GRY TERENOWEJ 1. Co to jest barć? 2. Czym się różni barć od kłody bartnej? 3. Co to jest ,,dzianie” barci ? 4. Jak nazywano pierwotnego pszczelarza? 5. Kto zamieszkuje barcie? 6. Barć jest domem pszczoły miodnej czy pszczoły - porobnicy miodunkowej? 7. Czy trzmiel jest pszczołą, tak czy nie? 8. Czy w barci wiszą ramki pszczele, tak czy nie? 9. Jak nazywa się otwór przez który pszczoły wchodzą do barci? 10. Wymień jedno z ,,narzędzi” wykorzystywanych do wchodzenia na drzewo bartne. 11. W którym wieku nastąpił upadek bartnictwa na Suwalszczyźnie? 12. Wymień dwie przyczyny upadku bartnictwa w Polsce. 13. Czy bartnik w jakiś sposób oznaczał swoje drzewa bartne, a jeśli tak, to jak? 14. Skąd pszczoły biorą miód? 15. Wymień przynajmniej dwa powody, dla których człowiek dba o pszczoły 16. Gdzie pszczoły składają przyniesiony nektar? 17. Co może niepokoić pszczoły w barciach. Podaj 2 przykłady. 18. W jaki sposób bartnik oznaczał swoje drzewo bartne? 19. Do czego służyła ,,samobitnia” powieszona na drzewie bartnym? 20. Jakie znasz inne produkty pszczele poza miodem? Wymień 2 przykłady. żywi się bóbr? 22. Czy siekacze bobra rosną przez całe życie? nazywa się domek w którym mieszkają bobry? 24. Czy bóbr zasypia na zimę? 25. Czy bóbr (samiec) opuszcza swoją partnerkę po urodzeniu przez nią potomstwa? 26. Jakie ryby najchętniej jada bóbr? Okonia czy płastugę? 27. Wymień przynajmniej 3 przystosowania bobra do ziemno-wodnego trybu życia. 28. Jakie są różnice w budowie łap przednich i tylnych bobra. 29. W jakim celu bóbr konstruuje tamy? 30. Czy bóbr przygotowuje spiżarnię na zimę? 31. Jakie gatunki drzew najchętniej zgryzają bobry? 32. Jakiego koloru są siekacze bobra? 33. Wymień dwa podstawowe kolory umaszczenia futra bobra. 34. Który z gatunków drzew chętniej ścinają bobry – sosnę czy osikę? 35. Który z gatunków drzew chętniej ścinają bobry – brzozę czy świerk? 36. Jaki gatunek gryzonia w Polsce jest większy od bobra? 37. Czy bóbr jest gatunkiem chronionym? 38. Jak w gwarze łowieckiej nazywa się ogon bobra? 39. jakie potrawy przyrządza się z bobra? 40. Czy ogon bobra pokryty jest futrem? 41. Wskaż prawidłową odpowiedź: - w Polsce najwięcej bobrów występuje w województwach: podlaskim i warmińsko-mazurskim, - w Polsce najwięcej bobrów występuje w województwach: podlaskim i lubelskim - w Polsce najwięcej bobrów występuje w województwie pomorskim 42. Wskaż prawidłową odpowiedź: - bóbr żywi się wyłącznie roślinnością, - bóbr jest wszystkożerny, ale najchętniej odżywia się gałęziami drzew i krzewów, - bóbr żywi się roślinami lądowymi i wodnymi, a niekiedy także rybami 43. Wskaż prawidłową odpowiedź: - bóbr nurkując może przebywać pod wodą do 15 minut, - bóbr nurkując może przebywać pod wodą do godziny, - bóbr nurkując może przebywać pod wodą 2 godziny. 44. Jestem wyłącznie roślinożercą. Mam brązowe futro, które w wodzie nie namaka. Moje palce kończyn przednich mają pazury, a tylne spięte są błoną pławną. Żyję w wodzie i na lądzie. Mam ogon pokryty zrogowaciałym naskórkiem, przypominającym łuskę rybią. Moje duże siekacze są koloru pomarańczowego. Kim jestem? 45. Ogon bobra pokryty jest: a. sierścią, b. gładką skórą, c. łuskowatą skórą 46. Nazwij okres geologiczny, w którym obecnie żyjemy: a. Plejstocen, b. Kreda, c. Holocen 47. Piaszczysta równina polodowcowa to: a) Łacha b) Sandr c) Morena 48. Woda w sucharach ma odczyn: a. kwaśny b. zasadowy c. obojętny 49. Bóbr to: a. organizm o budowie pośredniej między gadem i ssakiem, na co wskazuje jego ogon b. ssak łożyskowy c. ssak stekowiec 50. Ile mniej więcej bobrów żyje na terenie WPN (można pomylić się o 30%)? 51. Co jest symbolem Wigierskiego Parku Narodowego? 52. Kiedy utworzono Wigierski Park Krajobrazowy, a kiedy Wigierski Park Narodowy? 53. Największym gryzoniem żyjącym na terenie WPN jest … 54. Czy prawdą jest twierdzenie, że kopalni przodkowie bobrów byli wielkości współczesnych niedźwiedzi? 55. Które z mitycznych stworzeń należy wiązać z tą częścią świata: a. Yeti b. Wielką Stopę c. Potwora z Loch Ness d. Lokisa 56. Czy w danych czasach 20-30 tysięcy lat temu w miejscy gdzie jest współczesna Suwalszczyzna chadzały mamuty? 57. Czym zajmuje się ważna gałąź nauk biologicznych – KRYPTOZOOLOGIA? 58. Które ze stworzeń rysowano na dawnych mapach jako ostrzeżenie przed niebezpieczeństwem – gryfa czy smoka? 59. Co lub kto bywa największym przysmakiem smoka? 60. Największym ptakiem drapieżnym WPN jest: a) gadożer b) bielik c) myszołów 61. Największą powierzchnię na terenie parku pokrywają: a) kemy b) ozy c) moreny 62. Czy piegi lub ewentualnie cętki pokrywają ciała smoków (tak/nie)? 63. Proszę podać jaki największy ssak obecnie występuje w WPN? 64. Za panowania którego króla oraz w którym roku Półwysep Wigierski wraz z otaczającymi puszczami, na mocy aktu fundacyjnego, został przekazany Zakonowi Kamedułów? 65. W wieku XV na terenie ówczesnej Puszczy Grodzieńskiej odbywały się polowania z udziałem koronowanych głów państwa polsko – litewskiego. Gdzie znajdował się dwór myśliwski? 66. Podaj nazwy 2 największych jezior na terenie WPN. 67. Na terenach podmokłych, przy sucharach, występuje roślina owadożerna (drapieżna). Jak się nazywa? 68. Wśród roślin na terenie WPN występują relikty polodowcowe. Które z wymienionych roślin są reliktami? a) sasanka otwarta i zimoziół północny b) borówka bagienna i brzoza niska c) brzoza niska i bażyna czarna 69. Proszę wymienić nazwy 3 rzek, przepływających przez WPN. 70. W którym roku utworzono Wigierski Park Narodowy? 71. Która wielkość najbardziej odpowiada liczbie zwierząt bezkręgowych opisanych dotychczas na terenie Wigierskiego Parku Narodowego? a. 2000 b. 5000 c. 10500 72. Co oznacza termin dzianie barci? a. wykonywanie tradycyjnych wigierskich swetrów, b. wykonywanie tradycyjnych suwalskich serów, c. wykonywanie ula w pniu drzewa. 73. Kiedy zaniechano tradycyjnego bartnictwa nad Wigrami? a. w XVII wieku, b. pomiędzy 1800 a 1840 rokiem c. po 1939 roku. 74. Ile odnóży ma owad? a. zawsze 6 b. 6 lub 8, w zależności od liczby segmentów tułowia c. większość 6 lub 8, a tylko niektóre gatunki więcej 75. Czy niedźwiedzie stanowią zagrożenie dla przetrwania pszczół na terenie Wigierskiego Parku Narodowego? 76. Skąd pochodzi nazwa Jeziora Wigry i co oznacza? a. nawa Wigry wywodzi się z języka ukraińskiego i oznacza “piękny” b. nazwa Wigry wywodzi się z języka litewskiego i oznacza “kręty” c. nazwa Wigry wywodzi się z języka łacińskiego i oznacza “duży” 77. Jaka jest maksymalna głębokość Jeziora Wigry? a. 73 m b. 68 m c. 16 m 78. Wymień nazwę najczystszego jeziora na terenie WPN. 79. Gdzie znajdowała się pierwsza stacja hydrobiologiczna kierowana przez Alfreda Lityńskiego? 80. Gdzie wybudowana została stacja hydrobiologiczna w 1927 r. 81. Ile jezior znajduje się w granicach WPN? 82. “Strój bobrowy” to : a. futro bobra b. wonna wydzielina jego gruczołów c. pokrycie ogona bobra 83. Co to są tzw. “banie” a. łaźnie b. balie do prania c. spichlerze na zboże 84. Jakimi kolorami oznaczone są szlaki turystyki pieszej w WPN? 85. Podaj nazwę płaza, który chętnie wspina się na krzewy i drzewa? 86. Czy w Wigierskim Parku Narodowym większa jest powierzchnia lasów czy łączna powierzchnia jezior, pól, łąk i terenów zabudowanych 87. Jaką część powierzchni Wigierskiego PN stanowią lasy? 88. Jaki gatunek drzewa dominuje w górnej warstwie drzewostanów parku? pięć drzew najliczniejszych gatunków drzew rosnących ma terenie WPN 90. Jaka Puszcza rośnie nad brzegami jeziora Wigry? 91. Jakie zioła i rośliny można zbierać na terenie Wigierskiego Parku Narodowego? 92. Czy napar z wawrzynka wilczełyko może być pożyteczny? 93. Czy na terenie Puszczy Augustowskiej można spotkań cisy? 94. Czy cisy mają liście czy igły? 95. Wymień drzewa iglaste, które tracą igły na zimę. 101. Dlaczego to małe jeziorko nazywane jest sucharem? 102. Jak często w ciągu roku suchary wysychają? 103. Czy suchary słyną z obfitości ryb? 104. Jak głębokie są suchary? a. do 70 m b. do 15 m c. do 150 m 105. Czy suchary pokrywają się warstwą lodu w czasie zimy? 106. Czy suchary słyną jako ostoja dla dużych ptaków? 107. Czy brzeg suchara nazywany jest? a. plażą, b. breją, c. płem. 108. Czy suchary są połączone z innymi jeziorami? 109. Czy suchary szybko zarastają roślinnością wodną i wkrótce ich nie będzie? 110. Jak nazywa się największy suchar na terenie Wigierskiego Parku Narodowego? 111. Jak nazywa się największe jezioro na terenie Wigierskiego Parku Narodowego? 112. Jak jest głębokość jeziora Wigry? 113. Jak jest powierzchnia jeziora Wigry? 114. Jakie rzeki dopływają do jeziora Wigry? 115. Czy z Wigier można dopłynąć do Morza Bałtyckiego? 116. W jaki sposób powstały Wigry? 117. Jak jest długość linii brzegowej Wigier, wraz z wyspami (można się pomylić o 5 km)? 18. Wymień co najmniej 5 gatunków ryb, które żyją w Wigrach? 119. Czy jezioro Wigry połączone jest z innymi jeziorami? 120. Czy nad brzegami Wigier są zlokalizowane wsie? 121. W którym wieku zbudowano dwór myśliwski nad Wigrami? 122. Jaki władca przekazał kamedułom Wigry wraz z otaczającymi je lasami? 123. Kiedy został zbudowany wigierski klasztor? 124. Jakie są najstarsze ślady obecności człowieka nad Wigrami i z jakiego okresu pochodzą? 125. Na jakie zwierzęta polowali pierwsi mieszkańcy dzisiejszej Suwalszczyzny? 126. Jacy słynni ludzie bywali nad Wigrami? (wymień przynajmniej 2 postaci) 127. Czy kościół wigierski został zniszczony w czasie pierwszej, czy w czasie drugiej wojny światowej? której warstwie lasu jest najmniej światła: a) w podszycie b) w ściółce leśnej c) w runie leśnym d) w koronach drzew. zajęczy broni się przed nadmiernym nasłonecznieniem i wyparowaniem wody składając liście. Do jakiej popularnej rośliny podobny jest kształt jego liścia? 130. Wymień trzy rośliny jagodowe występujące w runie leśnym. 131. Czym różnią się trawy od turzyc. są rośliny , które odżywiają się tak jak ludzie? lesie, w różnych porach roku jest: a) cieplej latem, chłodniej zimą b) cieplej zimą, chłodniej latem c) temperatura latem i zimą jest taka sama. 134. Czy rośliny się przyjaźnią? są rośliny, które latem i zimą wyglądają tak samo? potrzebują do życia rośliny? 137. Czy są stworzenia , które wyglądają jak rośliny, a nimi nie są? 138. Jakiego koloru są pióra nietoperzy? 139. Czy to możliwe, że a naszych lasach żyją świecące owady? to organizmy światło, czy cieniolubne? sowy widzą w ciemności? 142. Czy nietoperze to latające myszy? Pytania dodatkowe 1. Jaki rodzaj drzew przeważa w lasach nad Wigrami, liściaste czy iglaste? 2. Wymień przynajmniej 2 powody, dla których pozostawia się martwe drzewa w lesie? 3. Jakie drzewo osiąga największą wysokość w Puszczy Augustowskiej? 4. Co to jest dziegieć? 5. Co oznacza słowo Ruda w nazwach miejscowości takich jak Gawrych Ruda i Maćkowa Ruda? 6. Której substancji nie uzyskuje się z drewna: dziegieć, smoła, węgiel drzewny, wosk, terpentyna, pospółka. 7. Czy nad Wigrami wytapiano żelazo? 8. Czy wigierscy kameduli trudnili się pozyskiwaniem żelaza, węgla drzewnego i smoły? 9. Czy wigierscy kameduli pozyskiwali sól w kopalniach nad Wigrami? 10. Czy wiesz co to jest smoła drzewna i jak ją niegdyś produkowano? 11. Czy w czasach Kamedułów wigierskich rosła już Puszcza Augustowska? 12. Jakie znasz dobra puszczańskie jakie pozyskiwali wigierscy kameduli? 13. Czy nad Wigrami produkowano szkło? 14. Czy po WPN można poruszać się po turystycznych szlakach po zmroku? 15. Czy na jeziorze Wigry można uprawiać sporty motorowodne? 16. Czy można korzystać z Czarnej Hańczy jako szlaku turystycznego pomiędzy Sobolewem a Wigrami? 17. Na której z wigierskich wysp można biwakować? 18. Czy można uprawiać wędkarstwo na jeziorach wigierskich? 19. Czy dozwolone jest wędkowanie w czasie zimy spod lodu? 20. Czy można latać lotniami i paralotniami nad Wigierskim PN? Powrót blocked zapytał(a) o 12:43 Czym się różni rudy od pszczoły? 0 ocen | na tak 0% 0 0 Odpowiedz Odpowiedzi ZabkaTM (Girl) odpowiedział(a) o 12:43 Rudy nie bzyka 2 0 I am Q odpowiedział(a) o 13:49 pszczoła jest fajniejsza 0 0 Lubiędelikatnedziewczyny:( odpowiedział(a) o 14:58 nie wiem, mam tylko skojarzenie, co do osobowości- rudy oznacza fałszywego (np. przyjaciela), a pszczoła oznacza człowieka pracowitego Odpowiedź została zedytowana [Pokaż poprzednią odpowiedź] 0 0 Uważasz, że znasz lepszą odpowiedź? lub Zapewne nie każdy o tym wie, ale pszczoły dzielimy ze względu na gatunki, rasy oraz linie pszczół. Niniejszy artykuł pozwoli przybliżyć ten temat i poznać różnice, jakie występują u pszczół w zależności od regionu ich pochodzenia. Pszczoły miododajnePszczoła miododajna (Apis mellifica) zamieszkuje tereny niemal całego globu ziemskiego z wyjątkiem terenów podbiegunowych. Roślinność i zróżnicowanie klimatyczne kontynentów spowodowały, że w różnych szerokościach geograficznych świata występują znaczne różnice w budowie i ubarwieniu się różne rasy na świecie, a wśród nich tak zwane „Vikariaty”, tj. odmiany należące do jednego rodzaju albo cztery rodzaje gatunku „Apis”: Apis dorsata Fabr. - Pszczoła Olbrzymka Apis florea Fabr. - Pszczoła Karliczka Apis indica Fabr. - Pszczoła Indyjska Apis mellifica L. - Pszczoła Miododajna 1. Pszczoła Olbrzymka - Apis DorsataZamieszkuje zbocza gór Indii. Tam panuje wiecznie wiosna i przez cały rok kwitną kwiaty dostarczające pszczołom nektaru w dużej obfitości. Jest to pszczoła wędrowna. Prowadzi tryb życia tułaczy. Gniazdo stanowią plastry miodu umocowane wśród gałęzi drzew, przyklejone do odnogi drzewa o grubości 65 mm do 130 mm. Taką samą grubość posiada plaster. Wielkość plastra trafia się nawet do 0,80 m2. Grubość plastra wynosi ok. 37 mm. Gniazda budują na tzw. drzewie pszczelim na dużych wysokościach oraz w rozpadlinach pszczele lęgną się w takich samych komórkach co pszczoły. Do chwili wylęgu nie są większe od robotnic. Dorastając mierzą 23 - 37 mm, zaś robotnice 16 - 17 linie tej rasy różnią się barwą odwłoka. Zamieszkujące w rejonie o większym nasłonecznieniu mają kolory jaśniejsze. Trutnie lęgną się w komórkach pszczelich. Są stosunkowo małe i silnie owłosione, jasnoszare lub pozyskiwanego miodu w ciągu roku z jednego gniazda rzadko przekracza 10 kg. Są wyjątkowo złośliwe. Próby ich hodowli i sprowadzenie do Europy nie powiodły się. Pszczoły umieszczane w ulach ginęły. 2. Pszczoła Karliczka - Apis FloreaNajmniejsza wśród pszczół miododajnych. Jej długość nie dochodzi do 10 mm. Zamieszkuje Archipelag Indyjski. Zakłada gniazda na równinach wśród krzewów oraz na niewysokich drzewach pod liśćmi palmowymi bądź strzechami zabudowań. Buduje na ogół jeden plaster z komórkami. Plaster ma przeważnie 26 cm długości i 20 cm szerokości. Zawiera około 1400 komórek magazynowych na miód i pierzgę, 7 tysięcy komórek pszczelich i ok. 300 komórek trutowych oraz kilka mateczników. Zapasy miodu na plastrach są niewielkie. Nie nadaje się do hodowli w pomieszczeniach zamkniętych. Matki są złotożółte lub żółto-brunatne o długości 12 mm, robotnice mierzą ok. 9 mm. 3. Pszczoła Indyjska - Apis IndicaNaukowcy twierdzą, że jest odmianą genetyczną pszczoły „Apis mellifica”, a raczej „Apis mellifica” krewniaczką japońską. Jest wyjątkowo łagodna, w razie napaści jest bezradna i bezbronna. Napadnięta przez osy nie stawia im oporu. Komórki pszczoły japońskiej mają wymiar 4,65 mm w przekroju, zaś u pszczół Apis Indica tylko 4,2 mm przy 9 mm głębokości. Zabudowa trutniowa ma średnicę 5,36 mm w przekroju. Jej języczek mierzy przeciętnie 5,2 mm. Łatwo wymienia matki pszczele. Gniazda buduje w dziuplach drzew i rozpadlinach skalnych. Buduje po kilka równoległych plastrów. Jest pszczołą osiadłą, ale niepokojona opuszcza swą siedzibę. Hodowana w pasiekach daje mało nektaru. Hindusi hodują ją w pniach pod poddaszem domów. Rozpowszechniona w całej Azji, na Archipelagu Sundajskim aż po wyspy Borneo. Poszczególne linie tej rasy różnią się między sobą znacznie wielkością, jak i uwłosieniem oraz barwą pancerza – od całkiem czarnego do stwierdzili, że japońska odmiana tej pszczoły jest odporna na warrozę. Przypuszczalnie dlatego, że w gnieździe utrzymuje temperaturę wyższą od innych ras, którą nie wytrzymują roztocza warrozy. 4. Pszczoła Miododajna - Apis mellifica EuropejskaMówi się o wyjątkowych walorach użytkowych tej pszczoły. Jest bowiem pszczołą miodną, łagodną o małej rojliwości, odporną na choroby. Poszczególne rasy wyodrębnia się ze względu na miejsce ukształtowania. Ściśle związane z klimatem i roślinami miododajnymi. Jest to tak zwane vikariowanie. Formy odrębne pewnych obszarów nazywamy vikariatami, zaś właściwości charakterystyczne dla tych odmian właściwościami vikariującymi. Właśnie one (właściwości vikariujące) decydują o rasach linii pszczoły przemieścimy z północy na południe i odwrotnie zmienią one swój wygląd tj. wielkość, barwę, owłosienie, długość języczka, skrzydełka, nóżki. Odrębna rasa może powstać nagle pod wpływem warunków zewnętrznych i wewnętrznych pojawiających się w organizmach nawet pojedynczych osobników, wywołujących „mutacje” przekazywane następnym pokoleniom. Osobniki takie nazywamy wariantami i traktujemy jako odmienny rodzaj. Mogą one stać się punktem wyjścia dla nowo powstałej rasy wyprowadzonej drogą selekcji naturalnej bądź rasy pszczoły miodnej (Apis mellifica) możemy wyróżnić dwie grupy. Pierwsza grupa to pszczoły z rejonu Morza Śródziemnego i Czarnego. Są to Pszczoły Egipskie, Cypryjskie, Włoskie i Kaukaskie. Wszystkie jasno ubarwione, posiadające nieco dłuższy języczek od pszczół zamieszkujących tereny drugiej grupy zaliczyć możemy naszą szarą pszczołę krajową. Jej przedstawicielką jest Nigra z kilku odmianami, jak: Wrzosowiskowa (Ap. Lebzeni), Borówka (Ap. Silvarum),Pszczoła Stepowa (Ap. Acervorum) oraz Krainka (Carnica) z pododmianami Sklenar, Singer, Troiszek. Zamieszkują one na pograniczu obu grup ze sobą sąsiadujących rasę, czy linię rzadko dzisiaj spotykamy w pasiekach. Przeważnie są mieszańce, czyli „bastardy” od niewiadomych rodziców różnych ras i Egipska – Apis Mellifica Fascciata - LatrStanowi pomost między pszczołami afrykańskimi i europejskimi. Jest nieco mniejsza i buduje mniejsze komórki niż pszczoła europejska. Gniazda zakłada niezbyt wielkie. Nie kituje pomieszczeń, ponieważ nie pozyskuje kitu. Pszczoła wyjątkowo rojliwa. Znacznie mniej wydajna od pszczoły Włoskiej czy Cypryjskiej. Rodziny zakładają do 200 mateczników. Jest to związane z ginięciem dużej ilości matek w czasie lotów weselnych, atakowanych przez szerszenie. Pszczoły są bardo złośliwe, nie reagują na Cypryjska - Apis Mellifica Cypria PollmStanowi pomost między pszczołą Egipską i pszczołami europejskimi. Sprowadzona została do pasiek Europy południowej. Ze względu na wielką złośliwość znika z pasiek. Pszczoły są większe od pszczół Egipskich. Matki jasno ubarwione i bardzo płodne. Trutnie o białawym uwłosieniu. Trzy pierścienie odwłoka Miedziano - złote. Mało rojliwe, choć zakładają dużo mateczników. Wyjątkowo pracowite i miodne. To zachęca pszczelarzy do ich hodowli. Ich zalety to: wytrzymałość na zimno, dobra obrona gniazda i nieskłonność do rabunków. Pszczoła Włoska - Apis Mellifica Ligustica - SpinSprowadzona do Polski przez dr Jana Dzierżona w 1853 r. Jest nieco mniejsza od naszej pszczoły krajowej. Pierścienie odwłoka pomarańczowo - żółte lub ubarwione ciemno (Włoszki z okolic Padwy). Matki są różnie ubarwione, np. brunatne, skórzasto-czerwone. Pszczoły łagodne, mało skłonne do rójki. Mają dłuższy języczek od naszych pszczół - 6,25 mm - 6,79 mm, wobec 6,21 mm naszej szarej pszczoły. Bronią ul przed napadami i motylicą. Jest to pszczoła bardzo pracowita. W klimacie włoskim czerwi cały rok i daje dużo miodu. U nas jest to wadą tej pszczoły. Ze względu na niskie temperatury wiosną i zmienne warunki pogodowe wiele pszczół tej rasy ginie. Duża ilość czerwiu na wiosnę powoduje bowiem, że robotnice wylatują po pożytek i giną. Pszczoła Kaukaska - Apis Mellifica CaucasicaZbliżona w genotypie do pszczół rasy Włoskiej. Matki mają żółte pierścienie na odwłoku z czarną obwódką. Pszczoły szare zbliżone wyglądem do naszych pszczół z rejonów północnych. Trutnie czarne z żółtymi pierścieniami na odwłoku. Wychowują mało trutni, które zabijają po zapłodnieniu matki. Do siły dochodzą później niż Krainka. Silnie kitują swoją siedzibę. Obserwuje się duży osyp pszczół po zimie. Często chorują na biegunkę. Nie wykorzystują pożytku wczesnego i rzepaku ze względu na późny rozwój Krainka (Nordycka) Apis Mellifica - PolmKrainka zasiedla obszar od Alp Wschodnich przez Czechy do Karpat aż do gór Bałkan. Łagodna, trzyma się mocno plastrów. Odznacza się pracowitością i rojliwością. Hoduje znaczną ilość trutni. Wielkość pszczoły zwiększa się u tych pszczół, które żyją w terenach górskich. Języczek dłuższy u pszczół z południa. W górach Serbii trafiają się osobniki o długości języczka od 6,30 mm do 7 mm. Z tej rasy została wyselekcjonowana przez austriackiego pszczelarza Guido Sklenar linia „sklejarka”. Z rasy Krainka wyhodowano przez selekcję linie Carnika Singer Car. Troisek, Car. CT - 46, Car. C - 10, Car. Beskidzka, Car. Bałtycka, Car. Nieska, Car. Alpejska i inne. W ocenie terenowej właśnie te linie wypadają najlepiej. Cechy dodatnie to: wczesny rozwój, pracowitość, łagodność, mała rojliwość i dobra zimowla. Wśród tej rasy trafiają się linie dokonujące cichą wymianę matki pszczelej (Nieska). Zdarza się, że zakładają tylko jeden matecznik. Po wylęgnięciu się młodej matki w ulu czerwi jeszcze matka stara. Składa jajeczka do momentu, kiedy młoda matka rozpoczyna loty godowe. Pszczoła Północno i ŚrodkowoeuropejskaZasiedla obszar Europy od Pirenejów po Alpy, Karpaty i północne stoki Kaukazu na południu, aż po głąb Szwecji i Finlandii na północy, od Oceanu Atlantyckiego na Zachodzie, aż po Ural na wschodzie. Występuje pod nazwą „Mellifica”.Trzy rasy „Mellifica”, „Carnica” i „Ligustica” należą do tego samego gatunku „Apis mellifica” i są ze sobą spokrewnione. Roje wydają nazajutrz po zasklepieniu pierwszego matecznika. Jest to cecha wspólna tych ras. Na krótki czas w wyjątkowych okolicznościach w rodzinie może przebywać więcej matek. Pszczoły tych ras żyjące na południu regionów odznaczają się mniejszą wielkością ciała a większą wielkością członków ciała. „Mellifica” jest znacznie większa w okolicy np. Petersburga, a znacznie mniejsza w południowej Francji. Natomiast języczek i nóżki są dłuższe na południowym zachodzie i skracają się ku północy i północnemu wschodowi. Zewnętrzne różnice w budowie i wielkości pszczół przyczyniły się do powstania odrębnych ras i linii. Pszczoła KrajowaApis mellifica zamieszkuje znaczną cześć kontynentu europejskiego. Począwszy od Pirenejów, Alp, Karpat i Kaukazu aż po Bałtyk i północ Finlandii. Jest największa ze wszystkich ras europejskich. Do największych zaliczymy mieszańce gór i krajów północnoeuropejskich. Największe osobniki spotkać można w okolicach południowo-zachodnich Niemiec i południowej Francji. Gromadzi duże zapasy i jest bardzo dobrze przystosowana do trudnych warunków klimatycznych. Ogranicza czerwienie w okresie małych pożytków. Na pożytki wylatuje kiedy temperatura i warunki atmosferyczne są sprzyjające. Na czas głównego pożytku dochodzi do dużej siły. Nie jest zbyt rojliwa. Rodziny z młodymi matkami prawie nigdy nie budują komórek trutowych i nie składają jajeczek na komórkach trutowych. Średnio zakłada 8 mateczników, co świadczy o małej rojliwości. Są dość łagodne, ale przy braku pożytków bywają złośliwe. Języczek dochodzi do 6,5 mm u pszczół z terenów południowo – wschodnich. W okolicach Norwegii ma tylko 5,72 mm. Ubarwienie ciemne, nieomal czarne, owłosienie szare. Przez sprowadzenie do Polski innych ras pszczoła ta została silnie zbastardowana. Trudno więc spotkać u nas czystą rasę tej pszczoły. Pszczoła BorówkaPochodzi od pszczoły Apis mellifica silvarum. Jest odmianą północnorosyjską, mieszkanką lasów na tych terenach, obfitych w drzewostan. Zasięgiem objęła także teren na północny wschód od Wisły. Spotkać ją można na terenie Polski wschodniej. Bartnicy z tych terenów hodowali ją w barciach drzewnych. Pszczoły tej odmiany do dziś cieszą się bardzo dobrą opinią, jako odporne na choroby i dostosowane do ciężkich zmagań z przyrodą i jej kaprysami. Dobrze i obficie przygotowują zapasy zimowe, zabezpieczają się przed naporem zimna. Na czas pożytku pnie dochodzą do znacznej siły. Spotkać możemy ją na terenach Polski północno – wschodniej. Jednak i tu zostały wymieszane przez sprowadzenie innych ras czy linii. Pszczoła WrzosowiskowaApis mellafica variegata Lebzeni jest mieszkanką krajów nadbałtyckich. Rozpowszechniła się na terenach wrzosowiskowych. Wrzosy rosły na ogromnych przestrzeniach wzdłuż wybrzeża. Dawały obfity pożytek sierpniowy i skąpy pożytek wczesny na tych terenach. Wychodzące z rodzin późne roje mogły się zaopatrzyć na zimę do połowy września. Pszczoła ta ma krótki języczek do 6 mm, jest ciemno ubarwiona, dość silnie owłosiona. Odznacza się masową hodowlą trutni i dużą rojliwością. Wydaje kilka roi po kolei. Ostatnie roje są małe i liczą od kilkuset do kilku tysięcy pszczół. Odciągają do 100 mateczników. Obecnie w naszym kraju tej linii nie znajdziemy. Są jednak rodziny bardzo rojliwe, wydające kilka rojów w sierpniu. Być może mają w genach pozostałości tej odmiany. Pszczoła StepowaApis acervorum jest mieszkanką Ukrainy i żyje na niżach stepowych terenów bezleśnych. Niewiele różni się od naszej krajowej. Ma szary wygląd. Odrębną cechą jest zdolność dostosowania się do miejscowych warunków stepowych. Zakłada gniazda w jamach i urwiskach ziemnych, do czego nie jest zdolna nasza pszczoła krajowa. Zalesianie stepów sprawia, że pszczoła zmuszona zostaje do przystosowania się do nowych warunków. Próbowałam wcześniej opowiadać czytelnikom, jak ważne są rośliny pokarmowe dla dzikich zapylaczy, w tym dla lubianych przez większość trzmieli czy pszczół samotnic. Starałam się wskazywać, że zachowywanie siedlisk (nieużytków, łąk, zadrzewień, miedz) jest również strategiczne dla powstrzymania wymierania poszczególnych gatunków pszczół. Jednak może zaczęłam tę opowieść snuć ze złej strony. Może najpierw należało pokazać wyjątkowość i piękno tych owadów? Dziś to nadrabiam. Najpierw pomyślałam, że postaram się oszołomić czytelników wprost niesamowitymi gatunkami pszczół, jakimi są np. murarka powojówka, która swoje gniazdo w ziemi wykłada płatkami maku, czy zapierającą dech w piersi murarką muszlówką, która zakłada "dom" w muszlach po ślimakach. Czy ktoś mógł sobie wyobrazić, że pszczoła potrafi nie tylko założyć tam gniazdo, lecz także niesamowicie "twórczo i artystycznie" je zamaskować, ozdabiając ową muszlę mchem? Porzuciłam jednak ten pomysł i postanowiłam wybrać gatunki, które są piękne, acz pospolite i każdy czytelnik może je spotkać w swoim ogrodzie czy na spacerze. Chciałam, żeby każdy mógł zapoznać się z konkretnymi gatunkami pszczół, które krążą, bzyczą i niestrudzenie zapylają to, co do życia nam od przedstawiciela mojego ulubionego rodzaju pszczół, czyli od trzmieli. I jeżeli ktoś powie o trzmielu pszczoła, to nie poprawiajmy go, bo ma rację! Należy do tej samej rodziny co pszczoła miodna. Zastanawiając się, jaki gatunek trzmiela wybrać, znów kierowałam się kryterium pospolitości, i nie jest to kryterium dyskryminujące, ale wyróżniające. Trzmiel rudy (Bombus pascuorum) jest dość łatwy do rozpoznania. Na jego głowie, tułowiu i części odwłoka może dostrzec wyraźny, a jakże... kolor rudy. Jego rozmiar zamyka się między 9 a 18 mm. Dajmy trzmielom żyć. Jak ochronić je w swoim ogrodzie?Skąd aż takie różnice w rozmiarach? Wszystko zależy od tego, czy przedstawiciel gatunku będzie królową, robotnicą czy samcem. Największa oczywiście będzie królowa. To wskazuje nam, że podobnie jak pszczoła miodna, trzmiel rudy i inne gatunki trzmieli będą tworzyć społeczności z istotnym podziałem ról i hierarchią wewnątrz gniazda. Wszystko zależy od królowejU początków wszystkiego jest oczywiście królowa. To ona poprzedniego lata opuściła gniazdo, gdzie się urodziła i została solidnie odżywiona, i ruszyła w świat. W tym świecie czekają już na nią samce; cel mają jeden i to dość oczywisty. Młoda królowa, już zapłodniona, musi szybko znaleźć sobie miejsce, w którym przezimuje. Wie, że od niej zależy kolejne pokolenie trzmieli. To krytyczny równie ważny, to wybudzenie z zimowego snu. Królowa wydostanie się spod ziemi i tym razem szybko musi zapewnić sobie zastrzyk energii w postaci nektaru. To dlatego tak ważne są kwitnące rośliny wczesnowiosenne, które ów energetyczny strzał zapewnią. To będzie jej pierwszy posiłek spożyty poza gniazdem, czyli pierwszy od 7 czy 8 miesięcy! Królowe trzmieli są naprawdę głodne. Niełatwe zadanieKiedy królowa nabierze sił, będzie poszukiwać miejsca na znalezienie gniazda. Może to być np. opuszczona mysia nora. Jeżeli coś jej się spodoba, dokona tam kilku udoskonaleń. A potem... będzie się działa prawdziwa magia. Królowa zbuduje woskową miseczkę, wypełni ją pyłkiem, następnie złoży tam jaja. Można zauważyć, że tym razem strategicznym pokarmem staje się pyłek, który karmi przyszłe pokolenie trzmieli. Jaj będzie w takim garnuszku od 5 do 15, a larwy, które wylęgną się po około 3 do 5 dni, będą się żywiły zgromadzonym przez matkę pyłkiem. Po 3-4 tygodniach świat powita pierwsze robotnice i to już te dzielne samiczki będą pracowały na królową i zbierały pokarm dla swoich sióstr. Jedne z nich będą tak jak one robotnicami, a inne staną się młodymi królowymi i powtórzą cykl taki jak ich piękna, trzmiela matka. Źródła podają, że jedynie 20 proc. młodych królowych udaje się założyć gniazda! Trzmiel - owad nie do zdarciaZ kilku powodów te małe stworzonka są wprost niesamowite. Puchaty wygląd to jedno, ale przede wszystkim potrafią to, o czym pszczoła miodna może tylko pomarzyć: zapylanie wibracyjne. To ich supermoc. Niektóre rośliny właśnie takiego zapylenia potrzebują. Pod trzmielim futerkiem kryje się niezła muskulatura; może nie ma typowego "sześciopaku", ale dzięki swej sile potrafi wprawić swoje ciało, a następnie pylniki w wibracje, aby te obsypały je trzmiela supermoc to bycie prawdziwym "twardzielem". Kiedy pozostałe gatunki pszczół zobaczą, że na zewnątrz ula czy gniazda jest pochmurno, mży, jest mgła i wieje, to nie ma siły, żeby taka pszczoła ruszyła zapylać. Trzmiel zaś już w temperaturze 10-12 stopni, przy delikatnym deszczu, rusza w świat zapylać i zbierać pokarm. Z tego względu bywają nazywane niedocenianymi kuzynami pszczoły miodnej. Piękna i bestia w jednymMakatka zbójnica (Anthidium manicatum). Czyż nie piękna nazwa? A jakże wiele mówiąca o temperamencie owada. Bardzo lubię ten gatunek pszczoły, nie tylko ze względu na energię życiową, lecz także ze względu na jej niepszczeli wygląd. Wiele osób powiedziałoby pewnie, że wyglądem przypomina osę, gdyż jej ubarwienie jest czarno-żółte. Warto przyjrzeć się końcówce odwłoków u samców - są one zakończone trzema groźnie wyglądającymi kolcami. Jednak samce używają ich jedynie do terytorialnych potyczek z innymi samcami. Wobec ludzi są płochliwe i łagodne. Terytorium samca może obejmować kilka roślin pokarmowych, których będzie zaciekle bronił. Pewnie ma nadzieję, że do tych roślin przyleci jakaś atrakcyjna samica, a on będzie miał okazję przekazać jej swoje bezcenne geny. Dlatego warto się potrudzić. Przywykliśmy myśleć o pszczołach, że mieszkają sobie w sporej gromadce w ulach. Tymczasem w ten sposób żyje jeden gatunek pszczoły: pszczoła miodna. Pozostałe około 470 gatunków pszczół gniazduje w miejscach najprzeróżniejszych. Nasza makatka gniazdo buduje sobie w szczelinach, bywa, że i pod ziemią. Gniazdo wykłada włoskami roślin, które zbiera np. z czyśćca wełnistego czy naparstnicy wełnistej. Komórki lęgowe potomstwa zaopatruje w mieszaninę pyłku i nektaru, na taki zapasik składa jajo, z którego powstanie larwa, a ona z kolei będzie się pożywiać zebranym dla niej pokarmem. Następnie się przepoczwarczy, aby w następnym sezonie wydostać się ze swojej komórki lęgowej i zatoczyć kolejny krąg życia. Uważajmy na pszczołyWszystkie trzmiele, a także część pszczół samotnych - co warto wiedzieć, nim podniesie się na nie klapek - są pod ochroną i nie można ich zabijać. Ich główne problemy, które powodują drastyczny spadek populacji, to utrata siedlisk. W miastach tracą one swoje "domy" na rzecz rozbudowujących się na wszelkich łąkach, polach i nieużytkach osiedli mieszkalnych. Na wsiach z kolei rujnuje je rolnictwo wielkopowierzchniowe, które wiąże się z zaorywaniem miedz i likwidacją zadrzewień śródpolnych. Powoduje to, że owady nie mogą się przemieszczać i wzbogacać swojej puli genetycznej. Dla pszczół dziko żyjących ogromne pole kukurydzy czy pszenicy to wielka pokarmowa pustynia nie do przebycia. W Wielkiej Brytanii ponownie docenia się rolę miedz i dopłaca się rolnikom za ich przywracanie. Podobne posunięcia obserwuje się w Niemczech. Może warto nie czekać, aż sytuacja się jeszcze pogorszy, tylko rozwiązać problem systemowo, również wynagradzając rolnikom utratę potencjalnego zarobku, stosując dofinansowania za wysiewanie kwietnych pasów, które staną się autostradami dla owadów? Innym zagrożeniem, znanym nam wszystkim, to problem chemizacji rolnictwa, które nie tylko uderza w pszczołę miodną, ale we wszystkie owady - w tym trzmiele. Ekologiczna odpowiedzialność - pomysł dla firmCo możemy zrobić? Wspieranie dzikich zapylaczy może być dobrym pomysłem dla firm, które chcą się zaangażować w ratowanie przyrody, a tym samym zapracować na wizerunek firmy ekologicznej. Dobrym pomysłem dla takich firm może być sfinansowanie nasadzeń roślin miododajnych czy wysiewanie kwietnych łąk. Jeżeli natknęlibyśmy się w przestrzeni miasta na piękną kwietną łąkę, a obok zauważyli tabliczkę z nazwą firmy, która dba o tę łąkę, byłoby to z wielką korzyścią dla wszystkich. Może deweloperzy, którzy odpowiadają za największą utratę siedlisk, w ramach choćby nikłej rekompensaty na swoich osiedlach robiliby nasadzenia z roślin, które wspierają tak bardzo koniecznych nam do życia zapylaczy? Nasze działania się licząCo możemy my, każdy z nas? Szanujmy te stworzenia, sadźmy rośliny, które będą je wspierać, nie bójmy się zostawić w swoim ogrodzie trochę dzikich miejsc, gdzie być może trzmiel znajdzie dla siebie miejsce na gniazdo, czy dziką roślinę, która da mu pokarm. I przede wszystkim mówmy o tym innym: trzmiele, ale również wszystkie inne owady, wymagają naszej szczególnej troski i pochylenia się nad ich masowym które będą przyjazne wymienionym gatunkom, to: szałwia lekarska, naparstnica wełnista i purpurowa, czyściec wełnisty, hyzop lekarski, lwia paszcza, żmijowiec zwyczajny lub grecki, nasturcja karłowata, a nawet surfinia, ale nie o kwiatach pełnych. Po więcej inspiracji zapraszam na kanał YouTube Dzikie Pszczoły.

czym się różni rudy od pszczoły